Als schilder kom je vaak in de verleiding om je palet vol te leggen met allerlei prachtige kleuren. Hoe meer, hoe beter, zou je denken.
Maar juist de beperking kan verrassend veel vrijheid geven. Een mooi voorbeeld daarvan is het Zornpalet, genoemd naar de Zweedse schilder Anders Zorn (1860–1920).
Wat is het Zornpalet?
Het klassieke Zornpalet bestaat uit slechts vier kleuren:
Titaanwit
Gele oker
Cadmiumrood
Ivoorzwart
Op het eerste gezicht een bescheiden selectie, maar dit palet biedt een enorme rijkdom aan kleurnuances. Het lijkt misschien beperkt, maar juist door deze beperking leer je écht naar kleur te kijken en subtiele variaties te ontdekken.
Zelfportret van Anders Zorn, geschilderd met, hoe kan het anders . . . het Zornpalet
Een zelfportret van de Nederlandse Isaac Israëls
met een beperkte palet.
John Singer Sargent gebruikte ook vaak het beperkte palet, een meester in de losse toets. Hier zie je een zelfportret.
Een zelfportret van Thérèse Schwartze, ook weer met een beperkt palet
Kleuren mengen met het Zornpalet
Met deze vier basiskleuren kun je een verrassend groot scala aan tinten maken.
Huidtinten: het palet staat vooral bekend om zijn natuurlijke huidkleuren. Door rood, geel en wit te mengen, en daar subtiel zwart aan toe te voegen, ontstaan warme en levensechte tonen.
Groenen: hoewel er geen groen in het palet zit, krijg je prachtige groentinten door geel en zwart te mengen. Het zwart in dit palet heeft namelijk een blauwige ondertoon.
Koele en warme contrasten: door te spelen met de verhouding rood en zwart, of geel en wit, kun je makkelijk schakelen tussen warme en koele accenten.
Waarom werkt het zo goed?
Het Zornpalet is populair onder schilders omdat het:
Eenvoud biedt – je hoeft niet eindeloos te zoeken naar de juiste kleur.
Harmonie schept – doordat alle tinten uit dezelfde vier kleuren ontstaan, ontstaat er vanzelf een eenheid in het schilderij.
Focus geeft – in plaats van te verdwalen in kleurnuances, kun je je aandacht richten op licht, compositie en penseelvoering.
Tijdloos en persoonlijk
Veel kunstenaars gebruiken het Zornpalet als basis, juist omdat het zo veelzijdig is. Het helpt je om met weinig middelen veel te zeggen. En het nodigt uit tot experimenteren: hoe ver kun je gaan met zo’n ogenschijnlijk eenvoudige set?
Voor mij is dit palet een herinnering dat schilderen niet gaat om persé méér kleur.
Met het Zornpalet stap je in de traditie van de grote meesters, maar blijf je ook altijd ruimte houden om er je eigen signatuur aan toe te voegen.
Portretcursus
Ook in mijn portretcursussen ga je aan de slag met het Zornpalet, daarmee hou je goed overzicht. Als je wil kan je stap voor stap meer kleuren toevoegen. Kleur is geweldig maar kan ook overweldigend zijn, als je snapt hoe het werkt met een beperkt palet dan heb je een stevige basis.
Interesse in een portretcursus? Vraag meer info aan via de button.