Links: het zieke kind van Antonio Mancini. Rechts: mijn studie van dit portretje.
Schilderen in de geest van de meester
Leren van Mancini en Israëls
Wie schildert, weet: de echte lessen leer je niet alleen uit boeken of video’s, maar aan de ezel. Door te kijken, te voelen, te worstelen — en vooral: door na te schilderen. Niet als slaafse kopie, maar als onderzoek. Wat gebeurt er als je probeert te schilderen zoals Antonio Mancini of Isaac Israëls? Wat ontdek je dan over kleur, toets en temperament?
De kracht van ‘in de geest van’
Ik heb drie werken gekozen die me al lang fascineren. Een portret van Isaac Israëls, met die losse, dansende toets vol leven. En het zieke meisje van Antonio Mancini, dromerig en vol tedere melancholie. Beide meesters schilderden vanuit gevoel, maar met een ongelofelijke kennis van toon en structuur.
Hun toets lijkt vlot, maar niets is toevallig.
Door die werken zelf te schilderen — niet om ze te kopiëren, maar om ze te begrijpen — leer je zien waarom iets werkt. Hoe Israëls met een paar rake toetsen een mond weergeeft. Hoe Mancini met kleine verschuivingen in kleur en toon zijn modellen een bijna tastbare zachtheid geeft.
Waarom dit zo leerzaam is
Wie probeert te schilderen als een meester, ontdekt onvermijdelijk zijn of haar eigen tekortkomingen — maar juist ook nieuwe mogelijkheden. Het gaat niet om perfectie, maar om inzicht. Je leert anders kijken naar vorm, ritme en licht.
Dat is ook wat ik mijn leerlingen aanraad: kies een schilder die je bewondert, bestudeer één werk grondig, en schilder het opnieuw, in jouw eigen handschrift. Niet om te imiteren, maar om te begrijpen.
Het plezier van het proces
Er is iets heel bijzonders aan dat moment waarop je ineens begrijpt hoe een meester dacht. Wanneer je voelt hoe de verf beweegt, hoe een toon valt, hoe een rand net vervaagt in de achtergrond.
Tip voor schilders: Kies een werk dat je raakt. Maak eerst studies in grijswaarden, daarna in kleur.
En vraag je af: waarom hier, waarom zo?
Daar zit een echte les.
Links: portret van Isaac Israëls. Rechts: mijn studie naar toets en kleur.